Nieuws en achtergronden - Folie als vervanging van antifouling

Vandaag een bericht vanuit een andere hoek. Omdat ik bang ben dat enkel verslagen van de restauratie van mijn kruiser gaan vervelen, zal ik deze in de toekomst afwisselen met nieuwsupdate's. Uiteraard wel op watersportgebied natuurlijk! Laat via het reactieformulier onder dit bericht gerust weten of je het hiermee eens bent. Aan en opmerkingen zijn altijd welkom!

De Haven van Amsterdam beschikt sinds 19 april j.l. over twee gloednieuwe patrouillevaartuigen. De vaartuigen, gebouwd bij scheepswerf Damen in Gorinchem, zijn Pollux en Castor gedoopt (foto 1). Hiermee wordt de vloot uitgebreid tot vijf patrouilleschepen. De twee nieuwe schepen zijn gebouwd om 25 jaar inzetbaar te kunnen zijn, waarbij duurzaamheid hoog in het vaandel staat. Elk schip is uitgerust met twee dieselmotoren, die milieuvriendelijker zijn dan motoren van voorgaande schepen. Verder is er een installatie aangebracht om afgewerkte vloeistoffen op te vangen.

Wat deze twee schepen kenmerkt is het feit dat ze deel uitmaken van een proef. Het onderwaterschip van de Castor is 'verpakt' met een speciale plastic folie, genaamd Thorn-D van fabrikant Micanti, terwijl de Pollux op conventionele wijze is behandeld met antifouling. Wat deze proef interessant maakt is dat beide schepen op identieke wijze worden ingezet. Ze varen op hetzelfde water, maken evenveel uren en voeren dezelfde taken uit. Na één jaar zullen de onderwaterschepen worden vergeleken en zal blijken of de folie een succes is. Een nieuw aangebrachte folie heeft echter een levensduur van vijf jaar en zal na de proef dus niet direct verwijdert moeten worden.

Micantie heeft Thorn-D ontwikkeld voor viskwekerijen. De viskwekerijen houden vissen in grote aquaria, waarin elke vijf minuten wordt bijgevoerd. Door de grootte hoeveelheid voedsel aanwezig in de bakken groeien ongewenste soorten, zoals mosselen en wier, erg snel. In de praktijk is al gebleken dat Thorn-D succesvol is in het voorkomen van aangroei op de wanden van deze bakken. Logisch dus dat Micanti dit als nuttige toepassing ziet op scheepsrompen.


1. Pollux en Castor na oplevering. Foto: Havenbedrijf Amsterdam NV



2. Aanbrengen Thorn-D op de Castor. Foto: Tugspotters.com



3. De Pollux aangemeerd bij WSV de Remming aan de Voorzaan in Zaandam.

Meer informatie is te vinden op de Engelstalige website van Micanti: Micanti Thorn-D

Amports heeft een artikel uitgegeven met meer informatie over de twee nieuwe schepen.

Tugspotters.com plaatste een interview met aanvullende foto's.

Kruiser project - Staal behandelen - Deel 2

1. Zie het verschil.

Het kaal schuren van de wanden gaat voortvarend. De staalborstels leveren prima werk en de meeste randen kunnen net bereikt worden met de boormachine. Er komt dus gelukkig weinig handwerk aan te pas! Links op foto 1 is duidelijk te zien wat het resultaat is van twintig minuten werk, rechts is nog niks aan gedaan.

Het resultaat van een donderdag middag en een zaterdag ochtend hard doorwerken is zeven kaal geschuurde vlakken (van spant tot spant). De zwarte en bruine troep in mijn haar, ogen en gezicht werd me even wat te veel. Het stof laat een vieze en vooral vette laag achter. Ik vraag me af waar die vettigheid vandaan komt.

Omdat ik hier even helemaal genoeg van had ben ik vanmiddag begonnen met schilderen van de eerste kaal geschuurde vlakken. Ik heb gekozen voor een verfsysteem van Epifanes. Persoonlijk ben ik erg tevreden over de kwaliteit én de prijs van de producten van Epifanes. Om een goede en permanente hechtlaag aan te brengen heb ik gekozen voor een twee-componenten systeem. Dit zou weerbaarder en sterker moeten zijn dan een één-componenten systeem. Nadeel van twee-componentenverf vind ik wel dat het met enige haast moet worden aangebracht en dat niet gebruikte verf uithardt en dus niet meer te gebruiken is.

Om precies te zijn: de verf die ik heb aangeschaft is Epoxy Primer van Epifanes, waarvan ik een enkele laag zal aanbrengen. De verf voor deze laag zal ik met 25% verdunnen, zodat de verf goed hecht op het kale staal. Voor het aanbrengen gebruik ik een kwast om goed in de putjes en krasjes, achter gelaten door het roest, te kunnen komen.

Deze primer zal ik afdekken met een twee-componenten lak. Eigenlijk met dezelfde reden als de primer: een betere weerbaarheid. Hiervan zal ik op natte gedeeltes, onder de vloer, twee of meer lagen aanbrengen om de waterdichtheid en krasbestendigheid de garanderen. Maar voordat ik zover ben zal ik eerst de gehele kajuit voorzien van een laag primer.

3. Epoxy Primer aangebracht op eerste vlakken.

2. Vier geprepareerde vlakken, klaar voor de primer.

Kruiser project - Staal behandelen - Deel 1

Het behandelen van al het verroeste staal wordt een grote klus. Daarom zal ik het werk verdelen in een aantal kleinere delen. Het eerste deel van de kajuit dat ik zal behandelen is de wandplaat aan bakboordzijde. De plaat is niet heel ernstig verroest en is gemakkelijk te bereiken.

1. Ronde staalborstel Ø10cm.



Gereedschap

Ik zal gebruik maken van een boormachine met ronde staalborstel om het roest te verwijderen. Daarnaast wordt hiermee de bestaande verflaag opgeschuurd en vormt zo een goede hechtlaag voor de nieuwe verf. De staalborstel waar ik voor heb gekozen is een platte ronde staalborstel (foto 1).



Verder heb ik een handstaalborstel gekocht (foto 2) voor in de kleine hoeken, gaten en randen waar de ronde staalborstel niet bij kan komen. Beide staalborstels komen bij Praxis vandaan.

 

De boormachine krijgt z'n elektriciteit van mijn 650 watt aggregaat van Ferm. Een fanatisch apparaat wat het werk aan de boot stukken gemakkelijker maakt!

  

2. Handstaalborstel.



Veiligheid

De eerste vlakken heb ik geprobeerd te schuren zonder veiligheidsmaatregelen. Achteraf bleek dit zeer onverstandig. Na een uur van enorme herrie van de boormachine en een grote stofwolk merkte ik dat ik piepende oren had en dat mijn neus verstopt zat met zwart stof. Mijn gezicht was deels gezandstraald door rondvliegende stukjes metaal, verf en ijzerdraad uit de staalborstel. Vervolgens heb ik oordopjes, een mondkapje en een veiligheidsbril aangeschaft. Ik spreek uit ervaring: deze drie veiligheidsmiddelen zijn een must om veilig en gezond dit werk te kunnen doen! 



Verf en roest verwijderen

Tot mijn verbazing ging het verwijderen van het roest vrij gemakkelijk. De boormachine maakte makkelijk werk van de grote vlakken. De randen rondom de spanten heb ik met de hand moeten doen en deze kostten ook de meeste tijd. De wandplaat waar ik mee begonnen ben was na ongeveer drie uur werk klaar om geschilderd te worden (foto 3 & 4).

Behandelen

Voor de coating van het staal heb ik gekozen voor de twee-componenten epoxy primer van Epifanes. De een-componenten primer is ook een optie, maar deze is minder geschikt voor plekken die vaak nat zijn, zoals in de bilge. Om de dezelfde reden zal ik een twee-componenten lak gebruiken om de primer af te dekken. Ik zal kiezen voor een lichte kleur, zodat vuil, water én schade makkelijk zichtbaar is in de bilge. Daarnaast geeft het een schone en frisse indruk.



In de volgende post ga ik verder in op het verven van de bilge en de wanden.





3. Links geschuurd, rechts nog niet.



4. Drie linkse vlakken kaal geschuurd.







Kruiser project - Slopen

De drie ramen zijn geplaatst en de kajuit is nu water- en winddicht. Dat maakt de weg vrij voor het slopen van de houten inrichting. Piepschuim groen van de schimmel en planken doorweekt van het water zal ik verwijderen om erachter te komen hoe groot het roestprobleem nu eigenlijk is. Alle zichtbare plekken van de binnenwand vertonen roest en afgebladderde verf. Mijn vermoeden is dus dat er veel staal behandeld zal moeten worden tegen roest en corrosie. Hopelijk is de bodemplaat nog dik genoeg om waterdicht te blijven tijdens het staalborstelen!

Banken en wandjes

Dat er water en roest onder de vloer ligt is al duidelijk geworden toen ik de bovenkant van de bakjes los haalde. De grote vraag is hoe erg het is en of het zich ook omhoog heeft gewerkt naar de wandjes. De enige manier om daarachter te komen is het verwijderen van de muurpanelen. Nadat ik de eerste wandpanelen had weggesloopt bleken er grote stukken piepschuim op de stalen wand gekit te zijn. Achter deze piepschuimen panelen is het condenswater natuurlijk vast blijven zitten. Helaas heeft dat geresulteert in veel roest. De rest van de wanden waren op dezelfde manier opgebouwd en dus ook op dezelfde manier verroest. Onder de banken vond ik ook veel verroest staal. Het stalen frame van de banken is nog wel intact en laat ik staan als ondersteuning voor de toekomstige betimmering.

Plafond en vloer

De toestand van het plafond is in één oogopslag duidelijk. Over het gehele plafond is de verf afgebladderd en komt de roest er doorheen. Gelukkig is dit over het algemeen oppervlakkige roest. Dat zal das redelijk makkelijk te schuren moeten zijn. Om te voorkomen dat ik in een plas roestig water zou lopen heb ik het vloertje nog even laten liggen. Het is wel zichtbaar geworden dat het vloertje direct met de isolatielaag op de bodemplaat is gelegd. Ook hier dus weer geen ruimte om het water weg te laten lopen. Ik maak me zorgen om de staat van de bodemplaat. Sommige spanten kunnen met een hamer zo weggeslagen worden. Daar zal dus nog wel wat (las)werk in kunnen gaan zitten.

Het sloopwerk zal ik op dit moment beperken tot het strippen van de kajuit. De stuurhut zal in een later stadium kaal gehaald worden, zodat ook daar het staal kan worden behandeld.

In de volgende post de behandeling van het roestige staal.





2. Kajuit kaal m.u.v. vloer



1. Kajuit voor de sloop









 



 







Kruiser project - Plexiglas monteren

Het plaatsen van ramen in een stalen boot is met behulp van raamrubbers een makkelijk proces. Het is echter wel belangrijk om te weten hoe je dit het best aan kunt pakken en welke gereedschappen het werk eenvoudiger maken. Het proces zal ik daarom uitgebreid beschrijven. Ik beschrijf het plaatsen van een plexiglas raam in een stalen boot, waarbij er geen oud raam gebruikt kan worden als mal voor de nieuwe plaat. Het uitgangspunt is dus slechts een stalen frame waar ik een raam in ga plaatsen. Voor polyester boten kunnen dezelfde stappen worden gevolgd.

Aanschaffen van materialen

1. Doorsnede van een raamrubber.

Begin met het opmeten van de staal dikte. Het is van belang de dikte van het staal te weten voordat je raamrubbers of plexiglas aanschaft. In mijn geval is de staaldikte inclusief verflaag 3,5 millimeter dik. Bij de aanschaf van raamrubbers moet er gelet worden op twee maten (foto 1, maat A en B). De staaldikte (foto 2) en de raamdikte. Bij de plaatselijke watersportwinkel (Dekker Watersport) worden verschillende maten raamrubbers verkocht. Ik heb gekozen voor raamrubbers die geschikt zijn voor 3 millimeter staal en een raamdikte van 4 millimeter. Vergeet niet de bijbehorende pees te kopen, deze moet in de groef van het raamrubber passen en van dezelfde lengte zijn.



2. Staaldikte opmeten



Nu de staaldikte en de raamrubbers bekend zijn, weten we ook welke dikte het raam moet zijn. Ik heb gekozen om de ramen te maken van plexiglas. Naast plexiglas kan er ook gekozen worden voor lexan. Dat is sterker en krasbestendiger is, maar ook een stuk duurder. De meeste bouwmarkten verkopen plexiglas en lexan in verschillende afmetingen en diktes. Mijn plexiglas komt bij Hornbach vandaan.

Gereedschap

3. Geleider en pezentrekker.

Het raam in de gleuf van het rubber persen is een lastig karweitje. Een geleider vergemakkelijkt het plaatsen van het raam en de pees. Een geleider is gemakkelijk zelf te maken van een stukje rond hout (foto 3). Ik heb een rond stuk hardhout gebruikt met een diameter van 12 millimeter. Dit is gewoon bij de bouwmarkt te koop voor het maken van duvels. Zaag deze op een lengte van 15 tot 20 centimeter en zaag, vijl of schuur één uiteinde onder een scherpe hoek. Schuur de randen mooi rond, zodat je het plexiglas en het rubber niet beschadigd. Om het plaatsen van de pees te vergemakkelijken kan je een ringetje op het houtje bevestigen. Het ringetje moet groot genoeg zijn om de pees door te laten, maar deze mag een beetje klemmen. Een steeksleutel, meestal maat 8 of 9, kan hier ook voor gebruikt worden. De meeste watersportzaken verkopen ook pezentrekkers, maar die kosten al snel meer dan 25 euro.

Plexiglas op maat maken

Begin met het maken van een papieren mal. Omdat ik niet de beschikking had tot een vel papier dat groot genoeg was voor het raam heb ik een aantal A4'tjes aan elkaar geplakt. Let hierbij wel op dat ze stevig aan elkaar geplakt zijn en dat het vel mooi vlak uitgelegd kan worden. Tape het vel papier aan de binnenzijde van het raam (foto 4). Volg nu aan de buitenkant van de boot de contouren van het raam met een dikke stift en neem deze over op het papieren vel (foto 5). Onthoud hoeveel ruimte er tussen de stift en de rand van het staal overblijft en houd hier rekening mee bij het uitknippen van de mal. Na het uitknippen kan je de mal testen. Ik heb de mal precies op de juiste plaats vastgetaped in het raam om te controleren of er ruimtes overbleven. Als er plekken zijn waar de mal te groot of te klein is moet je de mal daarop aanpassen. Een nauwkeurige mal is erg belangrijk!


4. Papier aan binnenkant van raam.

5. Contour van het raam markeren.

 

 






Om rekening te houden met de kern van het raamrubber (foto 1, maat C) moet de mal een stukje verkleind worden. In mijn geval was de dikte van de kern 6 millimeter. Om het raam makkelijker te kunnen plaatsen en om rekening te houden met onnauwkeurigheden heb ik twee millimeter extra ruimte gehouden. De volledige rand van de mal heb ik in totaal 8 millimeter naar binnen gemarkeerd en afgeknipt.

6. Mal overgetrokken op plexiglas.

Vervolgens plak je de mal strak op de plaat plexiglas met een paar stukjes plakband. Laat de beschermlaag nog wel op het plexiglas zitten om krassen en splinters tijdens het zagen te voorkomen. Markeer nu de omtrek van de mal op het plexiglas door de rand te volgen met de stift (foto 6). Verwijder daarna de mal en het plakband en markeer de stukken die open zijn gebleven door het plakband.

Nu de mal klaar is kan de plexiglas plaat op maat gezaagd worden met een decoupeerzaag of bandzaag. Zaag nauwkeurig langs de binnenrand van de getrokken markering. Na het zagen houd je een exacte kopie van de papieren mal over. Met een vijl kan je de rand nog netjes afwerken.

Raam plaatsen

Plaat nu het raamrubber op het staal met de gleuf voor de pees naar de buitenkant van de boot. In mijn geval ben ik begonnen in de enige scherpe hoek van het raam, maar bij een raam met ronde hoeken begin je bovenaan in het midden. Snijd het rubber twee tot drie centimeter te lang af en werk dit helemaal weg in het raam. Zet daarvoor eerst de uiteindes tegen elkaar en duw het overtollige rubber richting de hoeken.

Nu kan het raam geplaatst worden. Om het werk gemakkelijker te maken kan je het rubber insmeren met met vasaline of talkpoeder. Plaats een hoek van het plexiglas in het rubber en werk vervolgens met de geleider de rest van het raam in de sponning. Dit kan erg zwaar en moeilijk gaan, dus let op dat je het raam niet krast en wees geduldig! Een extra paar handen in de boot kan ook zeker geen kwaad.

7. Plaatsen van de pees.

Nadat het raam volledig in het rubber is gezet kan de pees in het raamrubber gewerkt worden. Hiervoor heb ik een steeksleutel maat 9 gebruikt, maar 8 zou waarschijnlijk beter werken. Haal de pees door de steeksleutel en plaats het begin in de gleuf van het raamrubber. Vervolgens kan met behulp van de steeksleutel de pees verder in de gleuf gewerkt worden (foto 7).

Het eindresultaat is een nieuw raam in verse raamrubbers (foto 8). Even het talkpoeder eraf wassen en het ziet er weer flitsend uit. Totale werkduur: ongeveer 2 uur.

De ramen aan de andere zijde van de boot zal ik ook vervangen. Vervolgens start ik met het opknappen van het kajuitdeurtje. Volgende post zal snel volgen!



8. Links het nieuwe raam.

Handige links

Op deze site staat een duidelijke beschrijving van het plaatsen van een bootraam.

Dit filmpje toont het zagen van een gat voor een raam en het monteren van de raamrubbers in een polyester kap. Het vervolg van dit filmpje geeft het plaatsen van het plexiglas weer.

Kruiser project - Project inventarisatie

Het is al weer een poosje geleden dat ik met mijn pas aangeschafte kruiser aankwam in Zaandam. Sindsdien ligt de boot netjes op de ligplaats te wachten totdat het project van start gaat. Vandaag inventariseer ik wat er gedaan moet worden om deze boot weer leefbaar te maken.



Het eerste wat van buitenaf opvalt zijn de drie ontbrekende ramen. Twee gaten zijn afgeplakt met vuilniszakken en de derde is provisorisch gedicht met een vastgeklemde houten plaat (foto 1). Omdat het belangrijk is een vochtvrije kajuit te hebben zal het sluiten van deze gaten mijn eerste stap zijn. Ik het ervoor gekozen dat te doen met raamrubbers en plexiglas ramen. De aanschaf van plexiglas en rubbers schat ik op 125 euro.

Het deurtje tussen de kajuit en de stuurhut sluit nog niet vlekkeloos. De deur past niet in het kozijn, waardoor deze heel stroef sluit. Ook zit er nog geen glas in het raam (foto 4). Het deurtje zal dus bijgeschaafd moeten worden. Het venster zal ik vullen met een plexiglas plaat. Om de kajuit af te kunnen sluiten zal ik een slot monteren. Totale kosten zullen niet boven de 50 euro uitkomen.

Als de kajuit helemaal vochtvrij is zal ik beginnen met het strippen van de inrichting.  Er verscheen namelijk een grote plas water en roest op de bodem van de boot nadat ik de bovenkant van één van de banken had verwijderd (foto 3). Omdat er geen enkele manier is om bij de bodemplaat te komen zal de vloer en de rest van het interieur verwijderd moeten worden. Het staal zal ik behandelen met de juiste coating om roestvorming te voorkomen. Hiervoor kan ik kiezen uit een aantal methoden, daarover later meer.

Vervolgens zal de kajuit volledig worden geschilderd en betimmerd. De elektrische installatie zal ik daarna op orde maken en de banken en bed zullen worden bekleed.

De aanpak van de stuurhut zal de volgende fase van het project zijn, waarbij de stuurinstallatie waarschijnlijk zal worden vervangen en het zeil een opknapbeurt zal krijgen (foto 2). De prioriteit hiervoor ligt niet erg hoog, omdat hier geen grote problemen mee zijn.

De volgende post wordt een uitgebreide beschrijving van het plaatsen van de drie plexiglas ramen.



2. Stuurinrichting in de stuurhut.




1. Dichtgeplakte ramen in de kajuit.

  





3. Water en roest onder de banken en vloer.



4. Kajuitdeur zonder glas.



Kruiser project - Het dagboek over een boot

Na een lange periode van zoeken naar een betaalbare en geschikte kajuitboot was het vandaag dan zover: ik heb mijn eerste kruiser gekocht! Via Marktplaats kwam ik terecht bij een advertentie voor een betaalbare stalen kruiser. Gelegen in Amsterdam en onder de noemer "opknapper" werd het bootje aangeboden voor 650 euro. Na een kort bezoek besloot ik de boot over te nemen van de eigenaar. Nadat de geldzaken vandaag waren afgehandeld en de buitenboordmotor was geïnstalleerd kon de vaartocht vanuit Amsterdam Zuidoost naar Zaandam beginnen. Over de Amstel, de Oudeschans en het Oosterdok naar het IJ. Vervolgens voerde de route ons via het IJ, het Noordzeekanaal en de Voorzaan Zaandam binnen. De route van ongeveer 16 kilometer was binnen 3 uur afgelegd, waarna we de boot netjes hebben aangemeerd in Zaandam.

Dit is het eerste bericht van een uitgebreid dagboek over de werkzaamheden aan de boot. In de volgende post zal ik aangegeven hoe dit opknap project verder zal verlopen.

1. Voorkant van de boot bij aankoop.

2. Dekzeil en acherkant van de boot.



3. In de kajuit

 

4. Varend op het Noordzeekanaal.