maandag 8 april 2013

Kruiser project - Plexiglas monteren

Het plaatsen van ramen in een stalen boot is met behulp van raamrubbers een makkelijk proces. Het is echter wel belangrijk om te weten hoe je dit het best aan kunt pakken en welke gereedschappen het werk eenvoudiger maken. Het proces zal ik daarom uitgebreid beschrijven. Ik beschrijf het plaatsen van een plexiglas raam in een stalen boot, waarbij er geen oud raam gebruikt kan worden als mal voor de nieuwe plaat. Het uitgangspunt is dus slechts een stalen frame waar ik een raam in ga plaatsen. Voor polyester boten kunnen dezelfde stappen worden gevolgd.

Aanschaffen van materialen

1. Doorsnede van een raamrubber.
Begin met het opmeten van de staal dikte. Het is van belang de dikte van het staal te weten voordat je raamrubbers of plexiglas aanschaft. In mijn geval is de staaldikte inclusief verflaag 3,5 millimeter dik. Bij de aanschaf van raamrubbers moet er gelet worden op twee maten (foto 1, maat A en B). De staaldikte (foto 2) en de raamdikte. Bij de plaatselijke watersportwinkel (Dekker Watersport) worden verschillende maten raamrubbers verkocht. Ik heb gekozen voor raamrubbers die geschikt zijn voor 3 millimeter staal en een raamdikte van 4 millimeter. Vergeet niet de bijbehorende pees te kopen, deze moet in de groef van het raamrubber passen en van dezelfde lengte zijn.

2. Staaldikte opmeten

Nu de staaldikte en de raamrubbers bekend zijn, weten we ook welke dikte het raam moet zijn. Ik heb gekozen om de ramen te maken van plexiglas. Naast plexiglas kan er ook gekozen worden voor lexan. Dat is sterker en krasbestendiger is, maar ook een stuk duurder. De meeste bouwmarkten verkopen plexiglas en lexan in verschillende afmetingen en diktes. Mijn plexiglas komt bij Hornbach vandaan.

Gereedschap

3. Geleider en pezentrekker.
Het raam in de gleuf van het rubber persen is een lastig karweitje. Een geleider vergemakkelijkt het plaatsen van het raam en de pees. Een geleider is gemakkelijk zelf te maken van een stukje rond hout (foto 3). Ik heb een rond stuk hardhout gebruikt met een diameter van 12 millimeter. Dit is gewoon bij de bouwmarkt te koop voor het maken van duvels. Zaag deze op een lengte van 15 tot 20 centimeter en zaag, vijl of schuur één uiteinde onder een scherpe hoek. Schuur de randen mooi rond, zodat je het plexiglas en het rubber niet beschadigd. Om het plaatsen van de pees te vergemakkelijken kan je een ringetje op het houtje bevestigen. Het ringetje moet groot genoeg zijn om de pees door te laten, maar deze mag een beetje klemmen. Een steeksleutel, meestal maat 8 of 9, kan hier ook voor gebruikt worden. De meeste watersportzaken verkopen ook pezentrekkers, maar die kosten al snel meer dan 25 euro.

Plexiglas op maat maken

Begin met het maken van een papieren mal. Omdat ik niet de beschikking had tot een vel papier dat groot genoeg was voor het raam heb ik een aantal A4'tjes aan elkaar geplakt. Let hierbij wel op dat ze stevig aan elkaar geplakt zijn en dat het vel mooi vlak uitgelegd kan worden. Tape het vel papier aan de binnenzijde van het raam (foto 4). Volg nu aan de buitenkant van de boot de contouren van het raam met een dikke stift en neem deze over op het papieren vel (foto 5). Onthoud hoeveel ruimte er tussen de stift en de rand van het staal overblijft en houd hier rekening mee bij het uitknippen van de mal. Na het uitknippen kan je de mal testen. Ik heb de mal precies op de juiste plaats vastgetaped in het raam om te controleren of er ruimtes overbleven. Als er plekken zijn waar de mal te groot of te klein is moet je de mal daarop aanpassen. Een nauwkeurige mal is erg belangrijk!

4. Papier aan binnenkant van raam.
5. Contour van het raam markeren.

 
 






Om rekening te houden met de kern van het raamrubber (foto 1, maat C) moet de mal een stukje verkleind worden. In mijn geval was de dikte van de kern 6 millimeter. Om het raam makkelijker te kunnen plaatsen en om rekening te houden met onnauwkeurigheden heb ik twee millimeter extra ruimte gehouden. De volledige rand van de mal heb ik in totaal 8 millimeter naar binnen gemarkeerd en afgeknipt.

6. Mal overgetrokken op plexiglas.
Vervolgens plak je de mal strak op de plaat plexiglas met een paar stukjes plakband. Laat de beschermlaag nog wel op het plexiglas zitten om krassen en splinters tijdens het zagen te voorkomen. Markeer nu de omtrek van de mal op het plexiglas door de rand te volgen met de stift (foto 6). Verwijder daarna de mal en het plakband en markeer de stukken die open zijn gebleven door het plakband.

Nu de mal klaar is kan de plexiglas plaat op maat gezaagd worden met een decoupeerzaag of bandzaag. Zaag nauwkeurig langs de binnenrand van de getrokken markering. Na het zagen houd je een exacte kopie van de papieren mal over. Met een vijl kan je de rand nog netjes afwerken.

Raam plaatsen

Plaat nu het raamrubber op het staal met de gleuf voor de pees naar de buitenkant van de boot. In mijn geval ben ik begonnen in de enige scherpe hoek van het raam, maar bij een raam met ronde hoeken begin je bovenaan in het midden. Snijd het rubber twee tot drie centimeter te lang af en werk dit helemaal weg in het raam. Zet daarvoor eerst de uiteindes tegen elkaar en duw het overtollige rubber richting de hoeken.

Nu kan het raam geplaatst worden. Om het werk gemakkelijker te maken kan je het rubber insmeren met met vasaline of talkpoeder. Plaats een hoek van het plexiglas in het rubber en werk vervolgens met de geleider de rest van het raam in de sponning. Dit kan erg zwaar en moeilijk gaan, dus let op dat je het raam niet krast en wees geduldig! Een extra paar handen in de boot kan ook zeker geen kwaad.

7. Plaatsen van de pees.
Nadat het raam volledig in het rubber is gezet kan de pees in het raamrubber gewerkt worden. Hiervoor heb ik een steeksleutel maat 9 gebruikt, maar 8 zou waarschijnlijk beter werken. Haal de pees door de steeksleutel en plaats het begin in de gleuf van het raamrubber. Vervolgens kan met behulp van de steeksleutel de pees verder in de gleuf gewerkt worden (foto 7).

Het eindresultaat is een nieuw raam in verse raamrubbers (foto 8). Even het talkpoeder eraf wassen en het ziet er weer flitsend uit. Totale werkduur: ongeveer 2 uur.

De ramen aan de andere zijde van de boot zal ik ook vervangen. Vervolgens start ik met het opknappen van het kajuitdeurtje. Volgende post zal snel volgen!

8. Links het nieuwe raam.

Handige links

Op deze site staat een duidelijke beschrijving van het plaatsen van een bootraam.

Dit filmpje toont het zagen van een gat voor een raam en het monteren van de raamrubbers in een polyester kap. Het vervolg van dit filmpje geeft het plaatsen van het plexiglas weer.

2 opmerkingen:

  1. vraagje, want ik zie dat bij jou boven op de "stuurhut" de ramen ook in een scherpe hoek lopen. Heb je dat gewoon zo dicht gekregen of heb je dat moeten kitten? Bij mijn boot zit dat namelijk precies zo. Maar omdat er wat roestvorming onder het rubber weg komt gaat alles er uit, dus ik zoek alvast wat informatie.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hallo Bob,
      Dit moet geen probleem opleveren. Zolang je het raamrubber ruim op lengte maakt, dus een centimeter of 2-3 te lang, zal de aansluiting waterdicht zijn. Wel is het van belang om ook je plexiglas behoorlijk nauwkeurig te zagen, zodat de naden goed dicht gedrukt worden. Heb je dit gedaan, dan zal je geen kit nodig hebben. Succes met de klus!
      Koen

      Verwijderen